RMF การลงทุนที่ไม่ต้องกังวลเรื่องภาษี

“โลกนี้ไม่มีอะไรแน่นอน นอกจากความตายและภาษี”....เบนจามิน แฟรงคลิน

แม้รู้ทั้งรู้ว่าหนีความตาย หนีภาษีไม่พ้น หลายคนก็พยายามหาวิธีที่จะหนีความตายและภาษีอยู่ดี โดยเฉพาะการหนีภาษี (Tax Evasion) คือการหลบเลี่ยงไม่เสียภาษีหรือเสียภาษีน้อยลงโดยฝ่าฝืนกฎหมาย วิธีนี้ผิด 100% ถ้าสรรพากรตรวจพบก็จะมีความผิดตามกฎหมาย อีกวิธีที่นิยมไม่แพ้กัน ก็คือ การหลบหลีกภาษี (Tax Avoidance) คือ การใช้ช่องโหว่ของกฎหมายทำให้ไม่ต้องเสียภาษีหรือเสียภาษีน้อยลงโดยเข้าใจว่าไม่ผิดกฎหมาย วิธีนี้คือ เราจะประหยัดภาษีโดยวิธีที่เราเข้าใจไปเองว่าไม่ผิดกฎหมาย ทั้ง 2 วิธีถือว่ามีความเสี่ยง

การวางแผนภาษีที่ดี คือ ต้องถูกกฎหมายเป็นอันดับหนึ่ง ประหยัดภาษีเป็นอันดับสอง วิธีที่ใช้กัน ก็คือ อะไรที่เราลดหย่อนภาษีได้ เราก็ใช้สิทธิลดหย่อนภาษีให้เต็มที่

สิทธิลดหย่อนภาษีมีมากมาย เช่น ค่าลดหย่อนส่วนตัวและครอบครัว ค่าลดหย่อนเงินบริจาค ค่าลดหย่อนประกันและการลงทุน ฯลฯ ที่น่าสนใจมาก ก็คือ ค่าลดหย่อนกลุ่มประกันและการลงทุนนี้แหละ เพราะเงินที่เราออมในประกันและการลงทุนไม่ได้หายไป ยังเป็นของเราอยู่ แถมผลประโยชน์ที่ได้ถ้าทำถูกต้องตามเงื่อนไข ไม่ต้องเสียภาษีอีกด้วย เรียกว่า ได้ประโยชน์ภาษี 2 เด้ง คือ ลดหย่อนภาษีได้ ผลประโยชน์ที่ได้ไม่ต้องเสียภาษี

การออมเงินที่ได้ประโยชน์ภาษี 2 เด้ง ที่อยากคุยในวันนี้ คือ กองทุนรวมเพื่อการเลี้ยงชีพ (RMF) ที่นอกจากประโยชน์ด้านภาษีแล้ว ยังเป็นการสร้างเงินออมไว้ใช้ยามเกษียณ เพื่อเตรียมตัวเราให้พร้อมที่จะอยู่ได้ด้วยตัวเราเองในสังคมคนสูงอายุที่ทวีความน่ากลัวขึ้นทุกๆ ปี

สิทธิประโยชน์ทางภาษีของ RMF ที่เราจะได้ มีดังนี้

• เงินได้เท่าที่ได้จ่ายเป็นค่าซื้อ RMF จะได้รับยกเว้นไม่ต้องรวมคำนวณเพื่อเสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาในอัตราไม่เกินร้อยละ 30 ของเงินได้พึงประเมินที่ได้รับ ซึ่งต้องเสียภาษีเงินได้ในปีภาษีนั้น และเมื่อรวมกับเงินสะสมที่จ่ายเข้ากองทุนสำรองเลี้ยงชีพ กองทุนบำเหน็จบำนาญข้าราชการ หรือกองทุนสงเคราะห์ต้องไม่เกิน 500,000 บาท โดยมีเงื่อนไข ดังนี้

1. เงื่อนไขขาเข้า คือ ต้องซื้อ RMF ไม่น้อยกว่าปีละ 1 ครั้ง และต้องไม่ระงับการซื้อหน่วยลงทุนเป็นเวลาเกินกว่า 1 ปี ติดต่อกัน
   
2. เงื่อนไขขาออก คือ ต้องถือ RMF ไว้ไม่น้อยกว่า 5 ปี นับตั้งแต่วันซื้อหน่วยลงทุนครั้งแรก และไถ่ถอน RMF เมื่อมีอายุไม่ต่ำกว่า 55 ปีบริบูรณ์ เว้นแต่ไถ่ถอนเพราะเหตุทุพพลภาพหรือตาย ถ้าถือ RMF ครบตามข้อนี้ เราจะไม่ซื้อ RMF ต่อไป หรือจะซื้อ RMF ปีใดปีหนึ่ง และจะซื้อหน่วยลงทุนเป็นจำนวนเท่าใดก็ได้

• ถ้าถือ RMF ตั้งแต่ 5 ปีขึ้นไปนับตั้งแต่วันซื้อหน่วยลงทุนครั้งแรก เงินหรือผลประโยชน์ใดๆ จากการขาย RMF ยกเว้นภาษี (กฎกระทรวง ข้อ 2(65))

หมายเหตุ: การนับระยะเวลา 5 ปี จะนับเฉพาะปีที่เราได้ซื้อ RMF เฉพาะที่เป็นไปตามหลักเกณฑ์ในข้อ 1 ถ้าผิดเงื่อนไข ก็จะหมดสิทธิได้รับยกเว้นภาษีเงินได้ และต้องคืนภาษีที่ได้ยกเว้นย้อนหลัง 5 ปี แต่ถ้ายื่นภาษีเพิ่มเติมภายในเดือนมีนาคมของปีถัดจากปีที่ไม่ได้ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ ก็จะได้รับยกเว้นไม่ต้องเสียเงินเพิ่ม 1.5%/เดือน

สรุปก็คือ

• ถ้าเราผิดเงื่อนไข 5 ปี ไม่ว่าถอนหรือหยุดซื้อเกิน 1 ปีติดต่อกัน เราต้องคืนภาษี และถ้ามีผลประโยชน์เกิดขึ้น ผลประโยชน์นั้นต้องเสียภาษี แต่ถ้าเราคืนภาษีโดยยื่นภาษีเพิ่มเติมภายในเดือนมีนาคมของปีถัดไป เราจะไม่ต้องเสียเงินเพิ่ม 1.5% ต่อเดือน คิดดูดีๆ แล้ว เรื่องภาษีที่เราลดหย่อนไป และถูกสรรพากรเรียกคืน เพราะเราผิดเงื่อนไข

ตัวอย่างเช่น หากปีนี้เราซื้อ RMF 100,000 บาท ได้เงินภาษีคืนมา 20,000 บาท (ถ้าเราไม่ซื้อ RMF เงินภาษี 20,000 บาทนี้จะอยู่ที่สรรพากร พูดง่ายๆ เราขาดทุนภาษี 20,000 บาทอยู่แล้ว) ปีหน้าเราขาย RMF ทั้งก้อนได้เงินมา 140,000 บาท (เป็นเงินต้น 100,000 บาท กำไร 40,000 บาท) เนื่องจากเราถือแค่ปีเดียว (ไม่ถึง 5 ปีตามเงื่อนไข) เราก็ต้องคืนภาษี 20,000 บาท แต่ถ้าเราคืนภาษีภายในเดือนมีนาคมของปีถัดไป เราจะไม่ต้องเสียเงินเพิ่ม 1.5%/เดือน แปลว่า เราได้ภาษีมา 20,000 บาท ตอนคืนก็คืน 20,000 บาท จะเห็นว่าเราไม่ขาดทุนอะไรเลย 

ส่วนกำไร 40,000 บาทต้องเสียภาษี เพราะถือไม่ถึง 5 ปี สมมติอัตราภาษีเราอยู่ที่ 20% กำไร 40,000 บาท เราต้องเสียภาษี 20% คือ 8,000 บาท เราก็ยังมีเงินเหลือ 32,000 บาท สรุปก็ยังมีเงินเหลือในกระเป๋ามากกว่าไม่ซื้อ RMF อยู่ดี

• ถ้าเราไม่ผิดเงื่อนไข 5 ปี คือ ถือ RMF ตั้งแต่ 5 ปีขึ้นไปนับตั้งแต่วันซื้อหน่วยลงทุนครั้งแรก เงินหรือผลประโยชน์ใดๆ จากการขาย RMF ยกเว้นภาษี แต่ถ้าเราขายคืน RMF ก่อนอายุครบ 55 ปี ก็ถือว่าผิดเงื่อนไข ไม่ว่าถอนหรือหยุดซื้อเกิน 1 ปีติดต่อกัน เราก็ต้องคืนภาษีย้อนหลัง 5 ปีอยู่ดี โดยไม่ต้องเสียเงินเพิ่ม 5%/เดือน ถ้าเราคืนภาษีภายในเดือนมีนาคมของปีถัดไปเหมือนข้อ ก.

 สรุปการไม่ผิดเงื่อนไข 5 ปีดีกว่าข้อ ก. ตรงผลประโยชน์ที่ได้ไม่ต้องเสียภาษี ตัวอย่างเช่น สมมติเราถือ RMF มาได้ 9 ปี ซื้อปีละ 100,000 บาท รวมเงินต้น 900,000 บาท ได้ภาษีคืนปีละ 20,000 บาท รวม 9 ปี ได้ภาษีคืน 180,000 บาท ถ้าเราขายคืน RMF ในปีที่ 10 ได้เงินมา 1,000,000 บาท เราต้องคืนภาษีย้อนหลัง 5 ปี เท่าที่เราได้ลดหย่อนคือ  100,000 บาท (ถ้าเราคืนภาษีโดยยื่นภาษีเพิ่มเติมภายในเดือนมีนาคมของปีถัดไป) ส่วนภาษีที่ได้ลดหย่อน 80,000 บาทที่เหลือ สรรพากรไม่ทวงคืน แถมกำไรที่ได้ 100,000 บาท ยกเว้นภาษีให้อีก